OCR, czyli biegi przeszkodowe. Co to takiego? Samo tłumaczenie nazwy Obstacle Course Racing na język polski jest dość niefortunne. Racing oznacza bowiem ściganie, a nie bieganie (running), a jest to o tyle ważne, że część zawodów OCR praktycznie nie wymaga biegania. Rozgrywki na krótkich torach (np Ninja Track OCR) wymagają wykonania raptem kilkudziesięciu kroków na dystansie paruset metrów. Reszta to przeszkody. I jest to jak najbardziej OCR.
Mimo to przyjęła się w Polsce nazwa Biegi przeszkodowe i trzeba po prostu pamiętać, że nie zawsze oznacza to bieganie. Oczywiście Ninja Track to tylko wycinek OCR (i to raczej mniejszy niż większy, choć bardzo spektakularny). Większość zawodów to po prostu bieganie na średnich i długich dystansach połączone z przeszkodami. Również tymi z Short Tracku tyle, że rozłożonych na dłuższym dystansie.
Biegamy…
Odcinki biegowe przebiegają głównie w terenie typowym dla biegów crossowych czy górskich. Niewiele jest asfaltu, dominują polany, lasy, górskie szlaki czy wręcz przełajowe przedzieranie się przez różne nieużytki. Prawie zawsze znajdziemy też odcinki wodne przebiegające przez jeziora czy stawy, a także rzeki, które pokonywane są zarówno wszerz, jak i wzdłuż. Bywa, że trzeba brnąć pod prąd górskiego strumienia przez parę kilometrów. Zdarza się też bieganie po terenach zurbanizowanych czy przemysłowych, np ruinach, fabrykach, kopalniach, hałdach czy stadionach.
Odcinki biegowe przecinane są przeszkodami (pojedynczymi lub sekwencjami kilku konstrukcji) różnego rodzaju. Są przeszkody siłowe (przenoszenie różnych ciężarów, bądź bieganie z obciążeniem), techniczne (multirigi/lowrigi wymagające przede wszystkim solidnego chwytu), wspinaczkowe (liny, ścianki), równoważnie, konstrukcje akrobatyczne (np skoki między konstrukcjami), konkurencje precyzyjne (strzelanie czy rzuty do celu) czy przeszkody terenowe (wilcze doły, murki, bagna itd). Kreatywność organizatorów jest niemal nieograniczona.
Same zawody rozgrywane są na dystansach od paruset metrów, aż po dystanse ultra czy np ekstremalne biegi 24h. W zawodach (nie licząc mistrzowskich, gdzie trzeba uzyskać kwalifikacje) może wystartować każdy. Różne organizacje stosują jednak kategorie zawodników oddzielające zawodników rekreacyjnych, biegnących dla zabawy i sprawdzenia swoich umiejętności, od tych rywalizujących o konkretne wyniki. Odmiennie od niektórych dyscyplin kategoria Open w OCR oznacza „bieg rekreacyjny dla każdego”. Tutaj można korzystać z pomocy innych zawodników i nie ma wielkich rygorów odnośnie obowiązku pokonywania przeszkód. Zawody, w których walczy się pod wieloma rygorami regulaminowymi (włącznie z dyskwalifikacją) są fale Age Group oraz Elite. Ta ostatnia jest kategorią mistrzowską, natomiast w Age Group ściganie odbywa się na zasadach identycznych jak w Elite, ale wyłącznie w ramach widełek rocznikowych zawodników. Zatem zwycięstwo w Age Group ma po prostu mniejszą rangę niż w Elite, gdzie ścigają się wszyscy najlepsi, bez względu na wiek. Age Group zresztą jest obecna tylko w niektórzy seriach (np Spartan) lub imprezach mistrzowskich (OCREC, OCRWC), bo już w wielu biegach lokalnych biega się wyłącznie albo w Open, albo w Elite. I jedynie czasami przyznaje się dodatkowo nagrody dla zwycięzców kategorii powyżej 40 lat (Masters/Elite Masters)
…i pokonujemy przeszkody…
Zasady właściwe dla Elite/Age Group polegają zwykle na zakazie korzystania z pomocy (czyjejkolwiek), obowiązku pokonania wszystkich przeszkód (oczywiście samodzielnie), czy też dodaniu dodatkowych przeszkód. Zwykle też są bardziej wymagające limit czasowe niż w Open. Spora część imprez dodatkowo wprowadza tzw system opaskowy dla Elite. Oznacza to, że pokonanie przeszkody jest obowiązkowe pod sankcją utraty opaski, a utrata opaski oznacza dyskwalifikację z serii Elite. Z dużych organizacji jedynie Spartan nie prowadzi systemu opaskowego, ale tam niepokonanie przeszkody oznacza bolesną karę (seria burpee). Co więcej w Spartanie można podejść do przeszkody tylko raz, więc najmniejszy błąd oznacza poważne konsekwencje. W systemie opaskowym zaś możesz podchodzić do przeszkody wielokrotnie (ale już na Mistrzostwach Świata jest tylko jedno podejście), ale nie ma opcji by jej nie pokonać. Karą jest po prostu dyskwalifikacja. Są to więc odmienne systemy, co ma swoje konsekwencje, ale oba na swój sposób wpływają na trudność zawodów.
…wg różnych zasad
Od strony formalnej OCR przypomina bardziej boks niż np klasyczne biegi, bo nie ma jednej, dominującej struktury czy federacji. Jest międzynarodowa federacja FISO, której członkiem jest Polski Związek Sportów Przeszkodowych OCR Polska, ale imprezę pod nazwą „Mistrzostwa Świata” może organizować dowolna komercyjna instytucja i takie imprezy też są. Mamy więc Mistrzostwa FISO, Mistrzostwa Spartan czy Mistrzostwa Świata Adventurey. Każda ma swoje kryteria kwalifikacji i swoich mistrzów, choć może również zdarzyć się sytuacja, gdy jeden zawodnik zostanie mistrzem wszystkich organizacji (coś na kształt unifikacji pasów mistrzowskich w boksie zawodowym). Niuansów jest więcej, bo np. dobry wynik w Spartanie pozwala uzyskać kwalifikację na MŚ Adventurey (ale już nie MŚ FISO), natomiast odwrotnie to już tak nie działa, czyli do MŚ Spartana można się dostać tylko poprzez Spartana. O prestiżu i rzeczywistym znaczeniu sportowym konkretnej imprezy decyduje więc finalnie głównie ich budżet, a co za tym idzie klasa zawodników w nich startujących.
W Polsce obecnie imprezy rangi Mistrzostw Polski organizuje OCR Polska (stowarzyszenie organizowało też – jako gospodarz – Mistrzostwa Europy w 2019). OCR Polska prowadzi też ranking zawodników krajowych oraz Ligę OCR. Jednocześnie Runmageddon organizuje swoje Mistrzostwa w ramach Finału Ligi Runmageddon.
Runmageddon jednocześnie jest największą i najbardziej znaną serią OCR w Polsce, uznawaną (jako seria kwalifikacyjna) przez międzynarodowych organizatorów Mistrzostw. Za najtrudniejszy (i najlepszy w opinii zawodników) w Polsce uchodzi zaś Barbarian Race, ale jest cała grupa bardzo atrakcyjnych, znanych i lubianych biegów. M.in. Runaway, Adrenaline Rush, Hunt Run czy Biegun. Są też biegi mniejsze (niektóre z dużymi tradycjami, czasami wręcz legendarne), ale mające swoich fanów. Jest wiele nowych, które dobrze rokują i budzą duże nadzieje. Obecny w Polsce jest również Spartan, który jest marką globalną. Jest to marka tak duża i ważna, że choć to tylko jedna z wielu serii biegów na świecie, to właśnie ze względu na swoją wielkość stanowi jakby osobną „federację”.
Podsumowanie
Generalnie kalendarz biegowych OCR w Polsce jest pełen imprez i nierzadko w jeden weekend odbywają się 3-4 atrakcyjne zawody. Jest mnóstwo organizatorów, serii, mistrzostw itd. Na pierwszy rzut oka jest do dość zagmatwane, ale najważniejszy wniosek jaki płynie z tego stanu rzeczy jest taki, że mam ogromną różnorodność. A zatem każdy może znaleźć taką serię, która będzie najbardziej odpowiadała jego oczekiwaniom.
Oczywiście każdego, kto chciałby sprawdzić się w tym sporcie zapraszamy na treningi dedykowane OCR.
